Linen: những tấm vải dệt từ ánh trăng

Những tấm vải dệt từ ánh trăng

Linen hay Lanh là một trong những chất liệu lâu đời nhất ở trên thế giới. Tên gọi “Linen” có nguồn gốc từ “Linum” (tiếng Latin) hoặc “Linon” (tiếng Hy Lạp), từ “Lanh” trong tiếng Việt bắt nguồn từ “Lin”trong tiếng Pháp.

Vải Linen được dệt từ sợi của cây lanh, một loại cây có nguồn gốc từ Thụy Sĩ. 

Cây lanh trong tiếng Anh có thể được gọi là Flax (đây là tên gọi phổ biến nhất của cây lanh trong tiếng Anh) hoặc Linen (từ này thường được dùng để chỉ loại vải dệt từ sợi lanh, tuy nhiên, nó cũng có thể được dùng để chỉ cây lanh) hoặc Linseed (từ này dùng để chỉ hạt lanh, được sử dụng để sản xuất dầu lanh và các sản phẩm khác) hoặc Common Flax (đây là tên khoa học của cây lanh, là Linum usitatissimum)

Người Ai Cập cổ đại mệnh danh Linen bằng một cái tên đầy chất thơ: “những tấm vải dệt từ ánh trăng”. 

Vải Linen có lịch sử lâu đời, được phát minh và sử dụng từ thời cổ đại. 

Vải Linen được người Ai Cập cổ đại mệnh danh những tấm vải dệt dưới ánh trăng vì thời ấy, con người thường dệt vải Linen vào ban đêm, khi nhiệt độ giảm xuống, sợi lanh trở nên cứng cáp hơn, dễ đan hơn. Nhờ vậy, vải Linen được dệt ra dưới ánh trăng có độ bền cao hơn và ít bị nhăn nhàu. Không chỉ vậy, khi màn đêm buông xuống, ánh sáng mặt trời không quá chói chang, người thợ dệt có thể nhìn rõ sợi lanh và thực hiện các thao tác dệt một cách chính xác.

Ngày nay, với sự phát triển của công nghệ, vải Linen có thể được dệt vào bất kỳ thời điểm nào trong ngày. Tuy nhiên, tên gọi "những tấm vải dệt dưới ánh trăng" vẫn được sử dụng để nhắc nhở về truyền thống dệt vải Linen của người xưa.

Ngoài ra, có một số giả thuyết khác về nguồn gốc của tên gọi "những tấm vải dệt dưới ánh trăng". Một số giả thuyết cho rằng tên gọi này bắt nguồn từ việc người xưa thường dệt vải Linen vào ban đêm để tránh ánh sáng mặt trời làm bạc màu vải. Một số nghiên cứu khác lại cho rằng tên gọi này bắt nguồn từ việc người xưa thường dệt vải Linen vào ban đêm để tránh sự quấy rầy của những người khác.

Quy trình dệt vải Linen

1. Thu hoạch: Cây lanh được thu hoạch khi thân cây chín vàng sau khi nở hoa, khoảng 100 ngày sau khi gieo trồng, bằng tay hoặc bằng máy. Thân cây được cắt và phơi khô dưới ánh nắng mặt trời. Khi thu hoạch, cây lanh phải được cắt sát gốc để đảm bảo chất lượng sợi.

2. Tách sợi: Sợi lanh được tách khỏi thân cây bằng phương pháp ngâm nước hoặc ngâm trong hóa chất vài ngày để làm mềm thân cây. Sau đó, thân cây được đập nát để tách sợi. Sợi được chải và đánh tơi để loại bỏ các tạp chất và lấy sợi.

3. Dệt: Sợi lanh được dệt thành vải bằng máy dệt. Có nhiều loại dệt khác nhau, bao gồm dệt trơn, dệt keper và dệt satin.

   Dệt trơn: Đây là loại dệt đơn giản nhất. Sợi được dệt xen kẽ nhau theo kiểu một sợi trên, một sợi dưới

   Dệt keper: Đây là loại dệt có hoa văn chéo. Sợi được dệt xen kẽ nhau theo kiểu hai sợi trên, hai sợi dưới.

   Dệt satin: Đây là loại dệt có bề mặt bóng mượt. Sợi được dệt xen kẽ nhau theo kiểu bốn sợi trên, một sợi dưới.

4. Hoàn thiện: Vải Linen được tẩy trắng bằng hóa chất để loại bỏ các tạp chất và làm cho vải trắng sáng hơn. Sau đó vải Linen có thể được nhuộm nhiều màu sắc khác nhau.Vải Linen có thể được xử lý để tăng độ bền, chống nhăn và chống co rút.

Đặc tính của vải Linen

Càng sử dụng, Linen càng trở nên mềm mại và êm ái.

• Thấm hút mồ hôi tốt: Vải linen có khả năng thấm hút mồ hôi gấp 2 lần so với cotton. Do đó, đây là loại vải lý tưởng cho mùa hè, giúp bạn luôn cảm thấy mát mẻ và thoải mái, thoáng mát. Vải Linen có trọng lượng nhẹ và cấu trúc thoáng khí, giúp bạn cảm thấy thoải mái khi mặc, đặc biệt trong điều kiện thời tiết nóng bức. 

• Độ bền và dai: Vải Linen có độ bền cao, có thể chịu được lực kéo và lực ép tốt. Vải Linen có thể sử dụng được trong nhiều năm mà không bị rách hoặc hư hỏng, ít bị co rút hay nhăn nhúm.

• Khả năng chống nhăn, chống co rút: Vải linen có khả năng chống nhăn tốt hơn so với cotton. Do đó, bạn không cần phải ủi đồ thường xuyên. Vải linen ít bị co rút khi giặt. Do đó, bạn có thể giặt giũ trang phục Linen một cách dễ dàng.

• Khả năng kháng khuẩn: Vải Linen có khả năng chống tia UV và kháng khuẩn tự nhiên, giúp ngăn ngừa sự phát triển của vi khuẩn và nấm mốc. 

• Thân thiện với môi trường: Vải Linen là loại vải tự nhiên, thân thiện với môi trường.

Ứng dụng của vải linen:

• May mặc: Vải Linen được sử dụng để may quần áo, váy đầm, áo sơ mi, v.v.

• Chăn ga gối đệm: Vải Linen được sử dụng để may chăn ga gối đệm, tạo cảm giác mát mẻ và thoải mái khi ngủ.

• Trang trí nội thất: Vải linen được sử dụng để may rèm cửa, khăn trải bàn, v.v.

Lưu ý khi sử dụng vải Linen:

• Vải Linen dễ bị nhăn nhưng không nhúm, biến dạng.

• Vải Linen cần được giặt bằng tay hoặc giặt máy ở chế độ nhẹ nhàng.

• Vải Linen cần được phơi khô dưới ánh nắng mặt trời.

Thời trang Linen - lựa chọn thân thiện với môi trường

• Vải Linen có nguồn gốc tự nhiên: 

  Vải linen được làm từ sợi lanh, một loại sợi tự nhiên có nguồn gốc từ cây lanh. Sợi lanh có thể được trồng mà không cần sử dụng hóa chất độc hại hoặc phân bón hóa học.

• Vải Linen thân thiện với làn da: 

  Vải Linen có khả năng thấm hút mồ hôi tốt, giúp da luôn khô thoáng và thoải mái.

• Vải Linen theo tiêu chí sản xuất bền vững: 

  Sản xuất vải Linen sử dụng ít nước và năng lượng hơn so với sản xuất các loại vải khác như Cotton hoặc Polyester.

Để sản xuất 1kg vải Linen cần khoảng 2.000 lít nước . Lượng nước này được sử dụng cho các quy trình sau:

• Trồng cây lanh: Cây lanh là cây trồng cần nhiều nước, trung bình cần khoảng 1.000 - 1.500 lít nước để tạo ra 1kg cây lanh.
• Thu hoạch cây lanh: Quá trình thu hoạch cây lanh cũng cần sử dụng một lượng nước nhất định, khoảng 500 - 700 lít nước cho 1kg cây lanh.
• Xử lý cây lanh: Sau khi thu hoạch, cây lanh cần được xử lý để loại bỏ tạp chất và tạo thành sợi lanh. Quá trình này sử dụng khoảng 500 - 700 lít nước cho 1kg cây lanh.

Lượng nước cần thiết để sản xuất vải Linen có thể thay đổi tùy thuộc vào các yếu tố như khí hậu, phương pháp canh tác và xử lý cây lanh. Tuy nhiên, nhìn chung, sản xuất vải Linen là một hoạt động tiêu tốn ít nước hơn so với sản xuất các loại vải khác như Cotton. Sử dụng vải Linen là một lựa chọn thân thiện với môi trường, đặc biệt là trong bối cảnh nguồn nước đang ngày càng khan hiếm.

Để sản xuất 1kg vải Cotton cần khoảng 20.000 lít nước. Lượng nước này được sử dụng cho các quy trình sau:

• Trồng bông: Bông là cây trồng cần nhiều nước, trung bình cần khoảng 1.500 - 2.000 lít nước để tạo ra 1kg bông.
• Thu hoạch bông: Quá trình thu hoạch bông cũng cần sử dụng một lượng nước nhất định, khoảng 100 - 200 lít nước cho 1kg bông.
• Xử lý bông: Sau khi thu hoạch, bông cần được xử lý để loại bỏ tạp chất và tạo thành sợi bông. Quá trình này sử dụng khoảng 10.000 - 15.000 lít nước cho 1kg bông.

Lượng nước cần thiết để sản xuất vải Cotton có thể thay đổi tùy thuộc vào các yếu tố như khí hậu, phương pháp canh tác và xử lý bông. Tuy nhiên, nhìn chung, sản xuất vải Cotton là một hoạt động tiêu tốn nhiều nước. Sử dụng vải Cotton có thể gây ra những tác động tiêu cực đến môi trường, đặc biệt là trong bối cảnh nguồn nước đang ngày càng khan hiếm. Để giảm thiểu tác động này, chúng ta có thể lựa chọn các sản phẩm vải Cotton thân thiện với môi trường, được sản xuất từ bông hữu cơ và sử dụng ít nước hơn.

Để sản xuất 1kg vải Polyester cần khoảng cần khoảng 76 lít nước. Lượng nước này được sử dụng cho các quy trình sau:

• Sản xuất nhựa Polyester: Quá trình này sử dụng khoảng 70 lít nước cho 1kg nhựa Polyester.
• Xử lý nhựa Polyester: Quá trình này sử dụng khoảng 6 lít nước cho 1kg nhựa Polyester.

Lượng nước cần thiết để sản xuất vải Polyester có thể thay đổi tùy thuộc vào các yếu tố như quy mô nhà máy, công nghệ sản xuất và loại nhựa Polyester sử dụng. Nhìn chung, sản xuất vải Polyester là một hoạt động tiêu tốn ít nước hơn so với sản xuất các loại vải khác như Cotton, Linen. Tuy nhiên, sử dụng vải Polyester có thể gây ra những tác động tiêu cực đến môi trường, chẳng hạn như ô nhiễm không khí và ô nhiễm đất vì tính chất khó phân huỷ. Để giảm thiểu tác động đến môi trường, chúng ta có thể lựa chọn các sản phẩm vải Polyester tái chế, được sản xuất từ các nguồn tài nguyên tái tạo.

• Vải Linen giảm thiểu ô nhiễm không khí: 

  Sản xuất vải Linen sử dụng ít năng lượng hơn so với sản xuất các loại vải khác. Sợi lanh có thể được dệt bằng khung cửi thủ công, không cần máy móc. Điều này giúp giảm lượng khí thải nhà kính, góp phần bảo vệ môi trường.

• Vải Linen giảm thiểu sử dụng hóa chất: 

  Sản xuất vải Linen không sử dụng hóa chất độc hại như thuốc trừ sâu, phân bón hóa học. Cây lanh khá dễ chịu và hài hoà với thiên nhiên. Điều này giúp bảo vệ sức khỏe con người và môi trường.

• Vải Linen dễ phân hủy: 

  Vải Linen có thể được phân hủy tự nhiên trong môi trường trong thời gian ngắn, chỉ trong ít nhất 2 tuần nếu nó hoàn toàn tự nhiên, không gây ô nhiễm môi trường. Thời gian phân hủy của vải linen có thể thay đổi tùy thuộc vào các yếu tố như độ dày, độ chặt của vải và điều kiện môi trường.

Có hai cách chính để phân hủy vải Linen:

• Phân hủy tự nhiên: Vải Linen có thể được phân hủy tự nhiên trong môi trường chỉ trong ít nhất 2 tuần nếu nó hoàn toàn tự nhiên. Quá trình phân hủy này được thực hiện bởi các vi sinh vật trong đất, nước hoặc không khí. Để phân hủy vải Linen bằng cách tự nhiên, bạn có thể cho vải vào thùng rác hữu cơ hoặc chôn nó trong đất.

• Phân hủy bằng vi sinh vật: Vải Linen cũng có thể được phân hủy bằng vi sinh vật trong môi trường nhân tạo, chẳng hạn như trong thùng chứa phân hủy sinh học. Quá trình này được thực hiện nhanh hơn so với phân hủy tự nhiên, thường mất khoảng 1-2 tháng. Nếu bạn muốn phân hủy vải Linen bằng vi sinh vật, bạn có thể cho vải vào thùng chứa phân hủy sinh học.

Thời gian phân huỷ vải Cotton: Vải Cotton 100% có thể mất từ 6 tháng đến 1 năm để phân hủy hoàn toàn trong môi trường tự nhiên, thời gian phân hủy có thể thay đổi tùy thuộc vào các yếu tố sau:

• Độ dày và độ chặt của vải: Vải Cotton dày và chặt sẽ mất nhiều thời gian hơn để phân hủy so với vải cotton mỏng và thưa.
• Điều kiện môi trường: Vải Cotton sẽ phân hủy nhanh hơn trong môi trường ấm áp và ẩm ướt.

Để giúp vải sợi tự nhiên như Linen, Cotton phân hủy nhanh hơn, bạn có thể thực hiện các cách sau:

• Cắt vải thành từng mảnh nhỏ;
• Nghiền nát vải trước khi cho vào thùng rác hữu cơ hoặc thùng chứa phân hủy sinh học.
• Thêm chất kích thích phân hủy, chẳng hạn như nước ép trái cây hoặc rau, vào thùng rác hữu cơ hoặc thùng chứa phân hủy sinh học.

Thời gian phân huỷ vải Polyester: là một loại vải tổng hợp được làm từ nhựa Polyester nên vải Polyester mang đặc tính của loại nhựa nhân tạo có độ bền cao và khả năng chống chịu cao, khó phân hủy. Vải polyester có thể mất từ 20 đến 200 năm để phân hủy hoàn toàn trong môi trường tự nhiên. Trong điều kiện môi trường thích hợp, vải Polyester có thể bị phân hủy bởi vi sinh vật, nhưng quá trình này diễn ra rất chậm.

Việc sử dụng vải Polyester có thể gây ra những tác động tiêu cực đến môi trường, chẳng hạn như ô nhiễm môi trường do rác thải nhựa. Để giảm thiểu tác động đến môi trường, chúng ta có thể lựa chọn các sản phẩm vải Polyester tái chế, được sản xuất từ các nguồn tài nguyên tái tạo. 

• Vải Linen mang lại giá trị kinh tế: 

Thời trang Linen cũng có thể giúp bạn tiết kiệm tiền bạc. Vải Linen có độ bền cao, có thể sử dụng trong thời gian dài mà không bị hỏng. Điều này giúp bạn giảm thiểu nhu cầu mua sắm quần áo mới, góp phần giảm thiểu tác động đến môi trường.

Dường như không có lý do để chúng ta không yêu Linen.

Định lượng vải Linen

220gms/ 200gms/ 180gms/ 150gms... Những con số này nói lên điều gì?

Định lượng vải là trọng lượng của vải trên một đơn vị diện tích. Định lượng vải hay còn gọi là Gsm (viết tắt của grams per square meter) có nghĩa là “gram trên mỗi mét vuông” (gram/m2). Định lượng vải là một phép đo tiêu chuẩn của vải với kết quả là thương số giữa trọng lượng của một tấm vải và diện tích của tấm vải. Đơn vị của định lượng vải là g/m2.

Như vậy định lượng vải Linen chính là trọng lượng của vải trên 1m2.

220gms =220g/1m2

180gms = 180g/1m2

150gms = 150g/1m2

Mật độ sợi (hay còn gọi là số lượng sợi vải) càng cao thì định lương vải (tức gms) càng lớn, vải càng dày và đương nhiên số lượng sợi cao hơn thì sẽ tốn nhiều sợi hơn dẫn đến giá thành vải sẽ tăng theo sự tăng của định lượng vải.

Vải định lượng càng cao, giá thành càng đắt (đây là tính trên cùng 1 quy trình sản xuất và dệt sợi). Mật độ sợi vải càng thưa thì vải càng mỏng.