Trong những bức ảnh của thập niên 60, 70, hình ảnh các tà áo dài thướt tha len lỏi giữa dòng phố thị Sài Gòn mang đến cảm giác dịu dàng, hoài cổ. Những năm tháng ấy, áo dài không chỉ là trang phục truyền thống mà còn là biểu tượng văn hóa và thời trang, hiện diện trong mọi hoạt động hằng ngày của người phụ nữ miền Nam Việt Nam. Dù đã có sự du nhập của váy đầm phương Tây, áo dài vẫn là lựa chọn quen thuộc, là nét đặc trưng không thể thay thế của người phụ nữ nơi đây.
Hình ảnh Áo Dài trên phố Sài Gòn trước 1975
Trong những năm 50s – 70s, áo dài được xem là trang phục chuẩn mực đương thời và được các quý cô diện thường xuyên trong các họat động hằng ngày. Phụ nữ miền Nam luôn gắn liền trong hình ảnh áo dài duyên dáng và kín đáo. Khác với áo dài truyền thống suông rộng nơi đất Kinh Kỳ, áo dài phong cách Raglan (một sáng tạo của Nhà may Dung ở Đakao) được phụ nữ miền Nam ưa chuộng hơn cả. Thiết kế này được cách điệu với phần cổ cao kín đáo, tay áo dài nối một góc 45 độ từ cổ và phần thân được may chít eo, ôm sát cơ thể. Thiết kế đơn giản, không cầu kỳ, nhưng lại vô cùng tinh tế, mang đậm bản sắc văn hóa của dân tộc. Áo dài thời hòn ngọc Viễn Đông mang vẻ đẹp dịu dàng, đằm thắm, tôn lên những đường nét thanh tú của người phụ nữ. Đây cũng chính là thiết kế góp phần định hình cho phong cách áo dài Việt Nam ngày nay.
Tà áo dài tha thướt, giản đơn đã làm nên hình ảnh người phụ nữ Việt Nam trong suốt quá trình lịch sử. Trải qua nhiều thời kỳ, đỉnh cao của áo dài là giai đoạn những năm 1960-1970 khi những đường chiết eo “thống trị” đường phố Sài Gòn. Áo dài là trang phục đậm nét truyền thống nhưng vẫn mang một nét gợi cảm khó cưỡng. Nó kín đáo, trang nhã nhưng cũng tôn lên những đường cong cơ thể một cách hoàn hảo nhất.
Hình ảnh Cô Ba Sài Gòn với tà áo dài thướt ta, đi sandal đế bệt, xách túi xách nhỏ nhắn đã trở thành biểu tượng của vẻ đẹp thanh lịch, duyên dáng của người phụ nữ Việt. Những cô quý cô thanh lịch với chiếc áo dài cách tân, mang băng đô, mái tóc uốn phồng, mắt kẻ viền rảo bước trên đường phố Sài Gòn trong những năm tháng đầy biến loạn. Áo dài của những người phụ nữ Sài Gòn xưa không khỏi khiến người ta xao xuyến bởi phong cách thời trang hiện đại. Ở thời kỳ cực thịnh, giao điểm của hiện đại và cổ điển, tà áo dài chôn giấu nhiều kỷ niệm nhất. Dẫu bị chi phối bởi nhiều luồng văn hóa từ phương Tây, nhưng những chiếc áo dài vẫn giữ cho mình một vị trí đặc biệt trong văn hóa dân tộc; cũng như thời trang đặc trưng của những người phụ nữ Việt Nam.
Ký ức về chiếc áo dài trên đường phố Sài Gòn trước năm 1975
(Ảnh: Tumblr Amazingvietnam)
Bộ Phim "Cô Ba Sài Gòn" và Hình Tượng Áo Dài
Năm 2017, bộ phim "Cô Ba Sài Gòn" đã tái hiện hình ảnh áo dài Sài Gòn một thời qua những khung hình đẹp như tranh vẽ, gợi nhớ ký ức hoài niệm về tà áo dài trong cuộc sống hàng ngày của người phụ nữ miền Nam. Qua nhân vật Thanh Mai, bộ phim đã khắc họa rõ nét từng công đoạn tạo nên một chiếc áo dài hoàn chỉnh: từ đo, cắt, ráp, đến kết nút và ủi. Mỗi bước đều đòi hỏi sự tỉ mỉ và kỹ năng tinh tế. Chỉ khi tất cả các công đoạn này hòa quyện nhuần nhuyễn, chiếc áo dài mới mang trọn vẹn vẻ đẹp của nó.
Poster phim Cô Ba Sài Gòn
"Một chiếc Áo dài hoàn chỉnh phải trải qua 5 giai đoạn: Đo, cắt, ráp, luồn vải, kết nút và ủi. Khâu nào cũng quan trọng hết, tất cả phải kết hợp nhuần nhuyễn, may ra cái áo dài mới đẹp. Người đo phải tinh ý gia giảm thể trạng người mặc, còn người cắt phải ăn ý với người đo". Đồng thời "Vải có hoa văn thì phải canh chỉ cho đối xứng tà trước, tà sau. Nút muốn kết cho đẹp thì sợi chỉ phải trải đều, không được dồn cục, chiếc áo may ra có thể sắc sảo được". Nhờ vậy mà "áo dài bất kỳ ai mặc lên cũng đẹp". - lời nhân vật Thanh Mai, truyền nhân thứ 9 của nhà may Thanh Nữ, khéo léo truyền tải “công thức” của một chiếc áo dài đẹp.
Trong hành trình tìm thấy chân - thiện - mỹ ẩn trong chiếc áo dài, những người yêu tà áo tung bay, cũng như Như Ý (nhân vật chính trong Cô Ba Sài Gòn) chắc chắn không ngừng trải qua những xung đột giữa Áo dài - đồ Tây, Truyền thống - Tân thời, Quá khứ - Tương lai. Và rồi chúng ta đến lúc vỡ ra rằng, cũng như đồ Tây, cũng như bất kỳ loại trang phục truyền thống nào trên thế giới, áo dài cũng trải qua trọn vẹn các giai đoạn: hình thành, phát triển, cách tân, thay đổi, cũng được phủ lên những vết tích thời gian và văn hóa từng thời kỳ. Những nét cổ điển mà ta vốn cho là xưa cũ, tưởng chừng như đã bị lãng quên tự bao giờ thực sự rất đẹp và đáng trân trọng. Chúng là kết tinh của tinh hoa văn hóa dân tộc, là biểu tượng của vẻ đẹp dịu dàng, đằm thắm của người phụ nữ Việt Nam. Những nét hiện đại, thường bị nhận phản ứng đầu tiên là xa rời truyền thống, thực sự mang hơi thở thời đại và ứng dụng. Chúng giúp áo dài trở nên trẻ trung, năng động, phù hợp với xu hướng thời trang hiện đại. Từ những xung đột trên, chúng ta thấy được rằng cần dung hòa giữa hiện đại và truyền thống trong mọi mặt đời sống, trong đó có áo dài. Áo dài cần được giữ gìn những nét đẹp truyền thống, nhưng cũng cần được cách tân, hiện đại hóa để phù hợp với xu hướng thời trang hiện đại.
Poster phim Cô Ba Sài Gòn
Áo Dài: Từ Biểu Tượng Văn Hóa Đến Trang Phục Hiện Đại
Ngày nay, áo dài tuy ít được ứng dụng là trang phục hằng ngày, nhưng luôn giữ vai trò quan trọng trong đời sống trang phục, là niềm tự hào, biểu tượng văn hóa của phụ nữ Việt Nam.
Với sự thay đổi của bối cảnh lịch sử và văn hoá từ những năm thập niên 1950s đến đầu 2000s, thời trang của phụ nữ ở Hòn ngọc Viễn Đông cũng ít nhiều chịu ảnh hưởng và có những “cú chuyển mình” mạnh mẽ. Phụ nữ Sài Gòn lúc bấy giờ với tư tưởng hiện đại và cởi mở luôn sẵn sàng cập nhật và đón nhận những xu hướng thời trang mới đang thịnh hành nơi trời Âu. Họ luôn xuống phố đầy tự tin, phóng khoáng và kiêu hãnh trong những trang phục thời thượng và “mode” nhất, với tư duy thời trang sành điệu, không ngại đổi mới. Văn hoá phương Tây mang vào những chiếc đầm, áo khoác dài, quần Âu đã có lúc làm chúng ta quên mất rằng dân tộc chúng ta có những bộ trang phục thật đẹp. Áo dài trải qua một thời gian dài chỉ tồn tại như một lễ phục, là trang phục truyền thống, một trang phục mang tính nghi lễ một năm chỉ mặc đôi lần trong những dịp lễ Tết, sự kiện quan trọng hoặc trong các hoạt động văn hóa, nghệ thuật. Còn có nhầm lẫn áo dài được nhắc đến là "quốc phục", nghe mới trịnh trọng làm sao, mới xa cách làm sao, không còn là trang phục quen thuộc như trước.
Đời sống của chiếc áo đặc biệt mang theo “tâm hồn” quê hương cũng trải bao thăng trầm.
Áo Dài Trong Hơi Thở Thời Trang Hiện Đại
Dù vậy, vẫn có những phụ nữ chọn áo dài làm trang phục hàng ngày, giữ cho chiếc áo dài hơi thở của thời đại và những nét đẹp tinh tế từ quá khứ. Cùng với dòng chảy thời trang hiện đại, các nhà thiết kế Việt Nam đã cải biến áo dài, tạo ra những phiên bản áo dài hiện đại với tà ngắn – dài, chất liệu và họa tiết phong phú. Các thương hiệu như Hity cũng thổi vào áo dài một diện mạo mới, tôn lên phong cách sống động, thời thượng cho áo dài, nhưng vẫn giữ được nét duyên dáng truyền thống.
Áo dài không chỉ là trang phục, mà còn là hiện thân của một nền văn hóa. Nó không phải là “quốc phục” chính thức, nhưng áo dài từ lâu đã là biểu tượng của vẻ đẹp và nét duyên Việt, là chất liệu để các quý cô yêu mốt tạo nên phong cách của mình. Và với những ai đã từng thấy tà áo ấy tung bay giữa phố xá Hòn Ngọc Viễn Đông xưa, sẽ luôn giữ trong mình một tình cảm đặc biệt với chiếc áo dài – vẻ đẹp thanh lịch, mềm mại, và dịu dàng của người phụ nữ Việt Nam.
Nhưng, cũng có những người phụ nữ như cô Như Ý của Cô Ba Sài Gòn, họ yêu thích và lựa chọn áo dài là trang phục thường ngày của mình. Họ muốn gìn giữ và phát huy những giá trị thẩm mỹ, thời trang của tà áo dài đậm đà bản sắc, trong nỗi nhớ nhung trìu mến dành cho Hòn Ngọc Viễn Đông của những năm 60 với tinh thần tươi mới, vô cùng tinh tế và sành điệu. Cùng với dòng chảy thời trang hiện đại, áo dài được chính các nhà thiết kế Việt, những nhà may lâu đời… cải biến hoặc thổi vào sức sống mới. Những tà áo, độ dài – ngắn, chất liệu và họa tiết trên tấm áo ngày nay đã có diện mạo thời thượng hơn, hòa nhịp vào cuộc sống hiện đại.
Áo dài tơ tằm Việt của thương hiệu thời trang bền vững Hity
Chúng ta sẽ đều đồng ý với nhau rằng nét đẹp của "tung bay tà áo tung bay" từ khía cạnh nguyên sơ nhất nhưng hấp dẫn nhất chính là Thời Trang. Áo dài không phải là quốc phục, nhưng áo dài là hiện thân văn hoá thời trang của đất Việt, là vải vóc thướt tha để làm đẹp cho các quý cô yêu mốt.
Nguồn tư liệu: Tạp chí Elle. Tạp chí Bazaar. Tạp chí Đẹp
Viết bình luận